දිනකට විනාඩි 90 ක්.
මාගෙන් කට උත්තර ගැනීමට පැමිණියේ නියෝජ්‍ය පොලිස්‌පතිවරයෙකි. ඔහුගේ සහයට පැමිණියේ සහකාර පොලිස්‌ අධිකාරිවරයෙකි. කටඋත්තර ලබාගැනීමට ගත කළ කාලය පැය 07කි. පියාගේ උපන් ස්‌ථානයේ සිට එදා උදේ මා ආහාර ගත් ස්‌ථානය දක්‌වා ප්‍රශ්න අසන ලදී. ඒ කාලය තුළ පොලිස්‌පතිවරයා ඔවුන්ට කතා කොට විස්‌තර විමසූ වාර ගණන 10 කට වැඩි මිස අඩුනොවේ. ඉන්පසු කෙලින්ම බන්ධනාගාරයට යොමුකෙරිණි. බන්ධනාගාර නිලධාරීන් මා සාමාන්‍ය වාට්‌ටුවක්‌ වන "C" වාට්‌ටුවට යොමු කරනලදී. නමුත් ඒ මිනින්තු කිහිපයකට පසු "ඉහළින් ලැබුණු නියෝගයකට අනුව මා ඒ මොහොතේම J සිරමැදිරියට යවන ලදී. ඉහළින් ලැබුණ නියෝගය ලැබුණේ කාගෙන්ද? කාටද? යන්න මා හොඳින් දනිතත්, දහසකුත් එකක්‌ බලපෑම් මත මා පිළිබඳ හැකි උපරිමයෙන් සොයා බලන බන්ධනාගාරයේ නිලධාරි මහතුන්ට ගෞරව පිණිස ඒ පිළිබඳ මීට වැඩි යමක්‌ නොලියමි. නමුත් J සිරමැදිරිය ගැන යමක්‌ ලිවිය යුතුය. මෙහි දිග අඩි 10 කි පළල අඩි 8 කි. මාද ඇතුලුව එහි සිටින රැඳවියන් ගණන 6 කි. එම වර්ග අඩි 80 තුළ වැසිකිළියද පිහිටා තිබේ. අප සියලු දෙනා කන්නේ බොන්නේ නිදන්නේ පමණක්‌ නොව දවසේ පැය 22 1/2 ක් ගතකරන්නේද ඒ කුඩා ඉඩ තුළයි. දිනකට ඉන් පිටවිය හැක්‌කේ ව්‍යායාම සඳහා පැය 1 1/2 ක් පමණි. මෙය මුළු බන්ධනාගාරයේම තිබෙන කුඩාම සිරමැදිරිය වන අතර අඩුවෙන්ම විවෘත කොට තබන සිරමැදිරිය ද වේ. සාමාන්‍යයෙන් මෙයට රැඳවියන් යොමුකරන්නේ දඬුවමක්‌ ලෙසය මේවා කිසිසේත්ම අහඹු සිදුවීම් නොවේ. එසේම අප බලාපොරොත්තු නොවූ ඒවාද නොවේ. පසුගිය සමය තුළ ආණ්‌ඩුවට කප් රුක පහළ විය. එන එන පන්දුවට ආණ්‌ඩුව පහර දුන් අතර, පහරදුන් පන්දුව හතර සීමාවට ඉහළින් ඇදී ගියේ ගේමක්‌ නැතිවය. ඒ අනුව ආණ්‌ඩුව ගේමක්‌ නැතිව ඡන්ද දිනන ලදී. විපක්‍ෂය දිය කර හරින ලදී. ඇමැති මණ්‌ඩලය තමන්ට රිසි පරිදි පත්කරගන්නා ලදී. පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල අරඹා අධ්‍යාපනය විකිණීමට උත්සාහ දැරුවේද ඒ අයුරින්මය. නමුත් සරසවි සිසුන් ලෙස අප ඊට එරෙහි වූයෙමු. අද මා ද ඇතුලු තවත් සහෝදරවරුන් ගණනාවක්‌ දඟගෙයි දඬුවම් වලට ලක්‌ව තිබෙන්නේ ආණ්‌ඩුවට කළ ඒ අභියෝග නිසා මිස අන් යමක්‌ නිසා නොවේ. අප සුදෝ සුදු පිරුවටයකින් ඔතා ශුද්ධවූ වස්‌තුවක්‌ බවට පත්කොට තිබූ ආණ්‌ඩුවේ වැඩපිළිවෙළට අභියෝග කළෙමු. යකා සිටින බව දැන දැනම සොහොනේ ගෙවල් තැනුවෙමු. කුමකටද? කුමක්‌ සඳහාද? කා වෙනුවෙන්ද? ආණ්‌ඩුවට අනුව අප J.V.P. කාලකණ්‌නීන්ය. ඉගෙනීමට නොහැකි නිකමුන්ය. රජයේ දේපළ විනාශ කරන කැරලි ගසන රාජ්‍ය ද්‍රෝහීන්ය. මේ මොහොත වන විටත් බලු කූඩු වල ලැග සිටින සහෝදරවරුන් ඉංජිනේරු, ශාස්‌ත්‍ර පීඨ සම සෞඛ්‍ය පශු වෛද්‍ය පීඨවලට අයත්ය. මා දන්ත වෛද්‍ය පීඨයේය. අපි වෛද්‍යවරුන් ඉංජිනේරුවන් වීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් සරසවි වලට පැමිණියෙමු. ඒ පැමිණීම වෙනුවෙන් අපි කළ කැපකිරීම අතිමහත්ය. අපගේ දෙමවුපියන් හෙලූ දහඩිය කඳුළු අප්‍රමාණය. අද මට මාගේ දන්ත වෛද්‍ය උපාධිය මුළුමණින්ම අහිමි කර ඇත. අනිකුත් සහෝදරවරුන්ට උපාධිය ලබා ගැනීම වසර ගණනාවකින් පමාවී ඇත. උසස්‌ පෙළින් ඉහළින්ම සමත්ව අද උපාධිය අහිමිකර ගෙන සිටින අප නිදහසේ ඉගෙනුමේ අයිතිය වෙනුවෙන් අරගල කර සිරගතව සිටින අප, නිකමුන් හා කාලකණ්‌ණීන් ලෙස චෝදනා වලට ලක්‌වන්නේ කුමකටද? කුමක්‌ සඳහා ද? කා වෙනුවෙන්ද? සමාජවාදී රටවල් කීපයක හැරුණුකොට නිදහස්‌ අධ්‍යාපනය තවමත් ක්‍රියාත්මක වන ලොව එකම රට ලංකාවයි. තවද ලංකාව තුළ පෞද්ගලීකරණයට ලක්‌ නොවූ එකම ක්‍ෂේත්‍රයද අධ්‍යාපන ක්‍ෂේත්‍රයයි. සරලව කිවහොත් දෙමවුපියන්ගෙන් දරුවා පාසලට විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළත්කරන විට මුදල් අය නොකරන එකම රට ලංකාවයි. ලංකාවේ අධ්‍යාපනය පෞද්ගලීකරණය නොකළේ පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාල ආරම්භ නොකළේ වැරදීමකින්ද? සෞඛ්‍ය ප්‍රවාහන වැනි හැම ක්‍ෂේත්‍රයක්‌ම මුදල් අය කරද්දී පාසල් වල හා විශ්වවිද්‍යාලවල (නිලවශයෙන්) මුදල් අයනොකරන්නේ අප රටේ පාලකයන්ගේ අනුකම්පාව නිසාද? පාලකයන් අපට නගන දොස්‌ යම් තරමකින් හෝ පිළිගන්නා යමෙකු වේනම්, ඔවුනට තවමත් හරිහැටි අවබෝධ කරගත නොහැකි කාරණය වන්නේ මෙයයි. පෞද්ගලීකරණය යනු ආණ්‌ඩුව දැනට මේ අනුගමනය කරන වැරැදි ආර්ථික ක්‍රමයේ අනිවාර්ය අංගයකි. අධ්‍යාපනය සේවාවක්‌ ලෙස ආණ්‌ඩුව මගින් පවත්වාගෙන යනවා වෙනුවට, එය ලාභ උපයන වෙළෙඳ භාණ්‌ඩයක්‌ බවට පත්කිරීම නව ලිබරල් ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියේ ඉගැන්වීමක්‌ මිස අන් යමක්‌ නොවේ. පැවැති සෑම ආණ්‌ඩුවක සේම මේ ආණ්‌ඩුවේද ආර්ථිකය අනුගමනය කරන ප්‍රතිපත්තිය විකිණීම, පෞද්ගලීකරණය හැර අනෙකක්‌ නොවන බව පැහැදිලිය. එසේම ඇමැති එස්‌. බී. දිසානායක මහතා ඉදිරියේදී අධ්‍යාපනය රටේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය බවට පත්කර ගත යුතු බව සෘජුවමය පවසයි. එය නිවැරැදි ද මෙතෙක්‌ අනෙකුත් සියලු අමාත්‍යාංශවල භාවිත කළේ මේ අයුරින් විකුණා ලාභ ලැබීමේ ප්‍රතිපත්තියයි. ඒවා සාර්ථක වීද ඒ හරහා ලාභ ලැබ රට ආර්ථික වශයෙන් සංවර්ධනයවී ද? නැත. සෑම තැනකදීම අසාර්ථක විය. සියල්ල විකුණා දමා අසාර්ථක වූ තැන දැන් සූදානම් වන්නේ ශරීරයද විකිණීමටය. අප ඊට ඉඩදෙමුද? අධ්‍යාපනයේ අප මේ පසුකරමින් සිටින්නේ විකිණීම ආරම්භ කිරීම හා විකිණීමට එය සූදානම් කිරීමේ යුගයයි. තවමත් හරි හැටි පෞද්ගලීකරණය කර නොමැති පාසල් අධ්‍යාපනය තුළ වුවද දෙමාපියන්ගෙන් පාසල්වල මුදල් අයකිරීම නිසා ඔබ කොතරම් පීඩාවට පත්වන්නේ දැයි අප මේරටේ දෙමාපියන්ගෙන් ඇසිය යුතුය. නිදහස්‌ අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදය තුළ වුව ප්‍රථම ශ්‍රේණියට තම දරුවා ඇතුළත් කර ගැනීමට ලක්‍ෂ ගණනින් මුදල් ගෙවීමට දෙමාපියන්ට සිදු වේ. පාසල තුළ පහසුකම් ගාස්‌තු ක්‍රීඩා ගාස්‌තු වැනි විවිධ අයකිරීම් වලට දහස්‌ ගණනින් මුදල් ගෙවීමට සිදු වේ. ඊට අමතරව උපකාරක පන්ති සඳහා වියදම් දැරීමට සිදුවේ. එනම් නිදහස්‌ අධ්‍යාපනයටත් විශාල මුදලක්‌ දැරීමට දෙමාපියන්ට සිදුව තිබේ. අධ්‍යාපනය දරුවන්ට නොමිලේ ලබාදීම රටෙහි අධ්‍යාපන ප්‍රතිපත්තිය වී ඇති තත්ත්වය තුළත් කෙරෙන මෙවන් මුදල් අය කිරීම් දෙමාපියන්ට මෙතරම් පීඩනයක්‌ නම් නිල වශයෙන්ම අධ්‍යාපනය පෞද්ගලීකරණය කළහොත් එහි පීඩාව කොතෙක්‌ වේ දැයි අපගේ දෙමාපියන් සිතා බැලිය යුතුය. ඒ තත්ත්වය පිළිබඳ අදහසක්‌ ගැනීම එතරම් දුෂ්කර කාරණයක්‌ නොවේ. ලංකාව හැරුණු කොට ලොව බොහෝ රටවල පාසල් වලට විශ්වවිද්‍යාල වලට දරුවන් ඇතුළත් කර ගනිද්දී ඒවායේ අය කරන ගාස්‌තු අනිවාර්යයෙන්ම ගෙවිය යුතු වේ. එසේම ඒවායේ යම් වාරික මුදලක්‌ ගෙවීම මඟ හැරුණොත් පාසලට පැමිණිය නොහැක. එනම් එම රටවල දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දීමේ සමස්‌ත වගකීම දෙමාපියන්ට පවරා ඇත. අප රටෙහි දෙමාපියන්ට තේරුම් ගැන්වීමට උත්සාහ කරන සත්‍යය මෙයයි. අප රටද ටිකෙන් ටික රැගෙන යමින් තිබෙන්නේ එම දිශාවටයි. පාසල් සංවර්ධන මණ්‌ඩල පනත මගින් පාසල් වල විවිධ ගාස්‌තු අයකිරීම මගින් අපේ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය ලබාදීමේ වගකීම ද ටිකෙන් ටික දෙමාපියන් මත පවරමින් තිබේ. වෙනත් රටවල අධ්‍යාපනයට ඒ ඉරණම අත් වෙද්දී අප රටෙහි අධ්‍යාපනය පෞද්ගලීකරණයෙන් ගැලවී ගත්තේ කෙසේද? ඒ අන් කිසිවක්‌ නිසා නොව අප රටෙහි අධ්‍යාපන පෞද්ගලීකරණයට එරෙහි විශාල අරගලයක්‌ තිබුණු බැවිනි. නිදහස්‌ අධ්‍යාපනය දිනා ගැනීමටසේම එය රැක ගැනීමට ද අප රටෙහි අනවරත අරගලයක්‌ තිබුණු බව පිළිනොගන්නා කෙනකු වේ නම් ඒ කුහකයෙකි. එසේම එකී අරගලයෙහි ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරය ප්‍රමුඛතම කාර්යභාරයක්‌ ඉටු කළ බවද මෙ රටෙහි බහුතරයන් දෙනාදනිතැයි අප සිතමු. අපගේ උපාධිය අහිමිකර ගනිමින් කාලකණ්‌ණින් හා නිකමුන් ලෙසට අපගේ හත්මුතු පරම්පරාවටම ආණ්‌ඩුවේ සමහරුන් නගන දොස්‌ අසා ගනිමින් අප ගෙන යන අරගලය එකී නිදහස්‌ අධ්‍යාපනය රැක ගැනීමේ අරගලය සඳහා මිස අනෙකක්‌ සඳහා නොවේ. දැවැන්ත යකඩකූරු වලින් වසා ඇතිමගේ සිර මැදිරියේ පැදුරු කඩමාල්ල මතවැතිර සිටින මා හට මාගේ මවගේ වෙහෙසට පත් මුහුණ මැවී පෙනේ. ඇය දන්ත චිකිත්සකවරියකි. ඇගේ සිහිනය වූයේ මා දන්ත වෛද්‍යවරයකු වනු දැකීමයි. මා විශ්වවිද්‍යාලයට සමත් වූ දිනයේ ඇගේ සිහිනය සැබෑ වූ බවත්, මා ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරයේ නායකත්වයට පත්වීම නිසා ආණ්‌ඩුවේ පළිගැනීම් වලට ලක්‌වනවිට ඇගේ සිහිනය බිඳවැටුණු බවත් මම දනිමි. නමුත් අප හට හෘදසාක්‍ෂියක්‌ ඇත. මට දන්ත වෛද්‍ය උපාධිය සම්පූර්ණ කිරීමට ඉතිරිව තිබුණේ මාස 18 හා විභාග දෙකක්‌ පමණි. එසේ තිබියදී ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරය වෙනුවෙන් කැපවීමට ගත් තීරණය කුමක්‌ නිසා ගත්තේ දැයිකිව යුතුය. ඒ අන් කිසිවක්‌ නිසා නොව නිදහස්‌ අධ්‍යාපනයටත් මවු බිමටත් එල්ලව තිබූ අභියෝග විසින් මගෙන් ඉල්ලා සිටි කාර්ය භාරය ඉටු කිරීම සඳහාය. අද මම එම කාර්යභාරය සතුටින් යුතුව ඉටුකරමින් සිටිමි. මගේ මව අපමණ ගැරහුම් නින්දා අපහාස වලට ලක්‌වෙමින්, අපමණ වෙහෙසකට පත්ව බන්ධනාගාරයේ සිරකරුවන් බැලීමේ පෝලිමේ මා බැලීම සඳහා රැඳී ඉන්නවා ඇත.නමුත් ඇයගේ එම වෙහෙසට පත් මුහුණ සේම ඇය අද විඳින දුක්‌ ගැහැට නිසා ඇගේ දෑසට නැගි කඳුළ සේම තම දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබාදී ඔවුන්ව සමාජයේ ඉහළට ඔසවා තැබීමට බලාපොරොත්තු දල්වා සිටින දහස්‌ ගණන් මවුවරුන්ගේ මුහුණද ඔවුන් ඒ වෙනුවෙන් අපමණ වෙහෙසක්‌ විඳිමින් හෙළන කඳුළුද මට වැදගත්ය. පහසුවෙන් ලබා ගැනීමට තිබූ දන්ත වෛද්‍ය උපාධිය වෙනුවට දුෂ්කර ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරයේ නායකත්වය තෝරා ගත්තේ එබැවිනි. එස්‌. බී. දිසානායක මහතා සාමාන්‍ය පුද්ගලයකුගේ සිට ඇමැතිවරයකු බවට පත්වූයේ කෙසේද? මා දන්ත වෛද්‍යවරයකු වීමට තිබූ අවස්‌ථාවේ සිට සිරකරුවකු වීමේ අවස්‌ථාව දක්‌වා පත්වූයේ කෙසේද? ඒ අන් කිසිවක්‌ සඳහා නොව හෘද සාක්‍ෂියට අනුව කටයුතු කිරීම නිසාය.
උදුල් ප්‍රේමරත්න
(කැඳවුම්කරු)
අන්තර් විශ්වවිද්‍යාලශිෂ්‍ය බල මණ්‌ඩලය
වැලිකඩ බන්ධනාගාරයේ J සිරමැදිරියේ සිට
